Biuro Częstochowskiego Oddziału Stowarzyszenia Elektryków Polskich
ul. Mikołaja Kopernika 16/18, 42-217 Częstochowa
tel. +48 34 343 59 80, +48 34 324 46 54
Stowarzyszenie Elektryków Polskich (SEP) używające poza granicami kraju nazwy Association of Polish Electrical Engineers, jest pozarządową organizacją twórczą o charakterze naukowo-technicznym działającą na rzecz użyteczności społecznej i publicznej a działalność jego członków opiera się na pracy społecznej. W ramach SEP działają Oddziały, które prowadzą swoją działalność między innymi poprzez koła: zakładowe, terenowe, środowiskowe, sekcje, komisje kierunkowe, kluby, ośrodki rzeczoznawstwa i szkolenia.
Oddział Częstochowskim SEP, funkcjonuje w formule otwartej, to znaczy zrzesza ono zarówno uczniów szkół zawodowych, techników i studentów kierunków elektrycznych, oraz inżynierów z wieloletnim doświadczeniem. Dobrowolną działalność prowadzą elektrycy wszystkich specjalności, osoby których działalność zawodowa wiąże się z szeroko rozumianą elektryką oraz osoby prawne zainteresowane taką działalnością. Swoją działalnością Oddział Częstochowski obejmuje mieszkających, uczących się, studiujących lub pracujących na jego obszarze działania: elektrotechników, energetyków, elektroenergetyków, elektroników, radiotechników, optoelektroników, bioników, techników telekomunikacyjnych i informacyjnych, informatyków, automatyków, robotyków i przedstawicieli innych dziedzin pokrewnych.
Głównym celem działalności Oddziału Częstochowskiego jest popularyzowanie elektryki oraz edukowanie w tym zakresie, przede wszystkim poprzez organizowanie różnego rodzaju kursów, szkoleń uprawniających do obsługi różnych urządzeń elektrycznych oraz prowadzenie kursów przygotowujących do egzaminów, prowadzenie egzaminów przez zatwierdzone trzy oddziałowe komisje i po ich zdaniu wydawanie w odpowiednich grupach kwalifikacyjnych okresowych uprawnień zawodowych. Inżynierowie zrzeszeni w Oddziale są również członkami komisji wydającej uprawnienia budowlane dla elektryków. W oddziale prowadzone jest również poradnictwo techniczne oraz działalność rzeczoznawcza wykonywana przez członków Grupy Rzeczoznawców SEP w Częstochowie. Oddział jest również organizatorem spotkań, konferencji, narad, odczytów, konkursów. Koła i Oddział organizują również wycieczki techniczno-turystyczne (również zagraniczne), wyjazdy na targi techniczne, spotkania techniczne.
Kolejnymi siedzibami Zarządu Oddziału SEP w Częstochowie było: biuro Oddziału NOT w Częstochowie przy ul. Dąbrowskiego 6, następnie od 1955 roku biuro Oddziału NOT w przy ul. Szymanowskiego bl. 18, od 1957 roku w pomieszczeniach Oddziału Częstochowskiego NOT przy ul. Braci Domagalskich 2a, a od 1967 roku Oddział SEP zyskał własne pomieszczenia w wybudowanym społecznie przez NOT Domu Techniki ul. Mikołaja Kopernika 16/18.
Regionem objętym działalnością Oddziału Częstochowskiego SEP w latach 1951-1975 był Częstochowski Okręg Przemysłowy (CzOP), stanowiący obszar północno-zachodniej części województwa śląskiego, czyli powiaty: zawierciański, myszkowski, częstochowski, kłobucki wraz z miastami wydzielonymi – Częstochową i Zawierciem. Należy dodać że okręg lubliniecki, mimo tego że znajdował się formalnie poza obszarem CzOP, lgnął gospodarczo do Częstochowy i znaczna część elektryków pracujących w tym rejonie była (i jest) członkami Oddziału Częstochowskiego SEP. W dniu 1 stycznia 1975 roku utworzono Województwo Częstochowskie. Z chwilą jego powstania obszar działania Oddziału Częstochowskiego SEP pokrył się z granicami województwa, w skład którego wchodziło 16 miast: Blachownia, Dobrodzień, Gorzów Śląski, Kalety, Kłobuck, Koniecpol, Koziegłowy, Krzepice, Lubliniec, Myszków, Olesno, Pajęczno, Praszka, Szczekociny, Woźniki, Żarki oraz 58 gmin. Likwidacja Województwa Częstochowskiego w 1998 roku nie pociągnęła za sobą zmian poprzednio ukształtowanego, formalnego zakresu działalności, Należy dodać, że w Oddziale Częstochowskim znajdują się również i aktywnie działają przedstawiciele elektryków z Bełchatowa.
Pomiędzy walnymi zgromadzeniami delegatów, władzami oddziału jest wybierany demokratycznie Zarząd Oddziału, którego działalność kontrolowanym jest przez Komisję Rewizyjna. W sprawach związanych z przewinieniami dotyczącymi zasad etyki działa Sąd Koleżeński. Zarząd Oddziału mogą wspomagać powoływane Komisje o określonej problematyce. W sposób demokratyczny są również wybierani przewodniczący Kół. Wszystkie prace realizowane przez członków Oddziału SEP były i są realizowane społecznie.
Pierwsze zebranie w Częstochowie inżynierów, elektryków i elektromonterów mające na celu zorganizowania związku, odbyło się w siedzibie Stowarzyszenia Rzemieślniczo-Przemysłowego 22 grudnia 1918 roku. Powołano na nim komisję, która po kilku zebraniach wytypowała czteroosobową reprezentację elektryków częstochowskich w osobach inżynierów: Jan Hertz, Włodzimierz Piekałkiewicz, Ludwik Trochimowski i Roman Tyszecki, na Ogólnopolski Zjazd Elektrotechników (Warszawa, 7-9 czerwca 1919 roku), który powołał ogólnopolskiego Stowarzyszenia Elektrotechników (obecnie Elektryków) Polskich (SEP) oraz ustalił jego zasady organizacyjne i statutu. W okresie międzywojennym w Częstochowie, z powodu zbyt małej liczby elektryków Polaków (inżynierów i techników), nie udało się powołać koła (w obecnym nazewnictwie oddziału) SEP. Częstochowscy elektrycy uczestniczyli w pracach koła (oddziału) warszawskiego oraz: w latach 1920-1928 w pracach koła sosnowieckiego, w latach 1929-1931 oddziału sosnowieckiego, a później do września 1939 roku w pracach oddziału Zagłębia Węglowego. Po zajęciu Częstochowy przez Armię Czerwona, jeszcze w czasie trwania wojny, w dniu 4 marca 1945 roku odbyło się w sali Rady Związków Zawodowych (III Aleja NMP 43) zorganizowano zebranie informacyjne elektryków. Wśród wielu poruszanych spraw postawiono także problem utworzenia organizacji elektryków. Od końca 1948 roku mieszkańcy Częstochowy, przedwojenni członkowie Stowarzyszenia Elektryków Polskich, inżynierowie elektrycy: Antoni Grabowski oraz Bolesław Misiewski prowadzili starania w Zarządzie Głównym SEP, Oddziale Wojewódzkim Naczelnej Organizacji Technicznej w Kielcach (Częstochowa znajdowała się wówczas w województwie kieleckim) oraz w Oddziale SEP Zagłębia Węglowego o otwarcie Oddziału (powiatowego) SEP w Częstochowie. Dopiero jednak powołanie do życia oddziału Naczelnej Organizacji Technicznej (NOT) w Częstochowie w 1950 roku zdynamizowało prace nad utworzeniem oddziału SEP. Zebranie organizacyjno-wyborcze Oddziału Częstochowskiego SEP odbyło się 16 listopada 1951 roku. Na zebraniu tym wybrano pierwszy Zarząd Oddziału.
Oddział Częstochowski SEP, oprócz działalności statutowej, prowadził również działania mające szerszy wydźwięk społeczny. Wszystkie działania, ukierunkowane na mieszkańców miasta i regionu w ciągu prawie siedemdziesięciu lat działalności trudno wymienić. Do najbardziej spektakularnych należą: podjęcie starań o utworzenie Wydziału Elektrycznego Politechniki Częstochowskiej, współudział w organizacji w mieście i okolicy średniego szkolnictwa zawodowego o profilu elektrycznym, zorganizowanie dla studentów Wydziału Elektrycznego Politechniki Częstochowskiej i powstałych szkół o profilu elektrycznym konkursów na najlepsze prace dyplomowe (cieszących się do dziś dużą popularnością wśród studentów i uczniów). Członkowie oddział zajmowali się również radiofonizacją w miasta, pracami w zakresie projektowym i realizacyjnym, kompleksem zagadnień związanych z budową elektrociepłowni oraz uciepłowieniem miasta Częstochowy. Przez kilka lat członkowie Oddziału SEP realizowali kolejne inicjatywy związane z budową, a następnie wielokrotną modernizacją Ośrodka Radiowo-Telewizyjnego (retransmisyjnego) w Częstochowie Błesznie. Działania te zapewniły dobry odbiór programów radiowych i telewizyjnych w Częstochowie i okolicy. Natomiast elektroenergetycy z Oddziału opracowali całokształt koncepcji oświetlenia miasta Częstochowy oraz miast i miasteczek w regionie. Projekty te w dużej części zostały zrealizowane. W trzecim ogólnopolskim plebiscycie „Przeglądu Technicznego” tytuł „Złotego Inżyniera Roku 1996” uzyskał członek Oddziału Częstochowskiego SEP mgr inż. Janusz Jasiona. Podane tu przykłady działalności członków Oddziału Częstochowskiego SEP nie wyczerpują katalogu podjętych inicjatyw oraz osiągniętych sukcesów. Corocznie członkowie Oddziału czynnie uczestniczą w lokalnych Dniach Techniki oraz od 1966 roku w Tygodniu Techniki Regionu Częstochowskiego.
Jan Hertz urodził się 24 listopada 1869 roku w Warszawie. Szkołę realną w Warszawie ukończył w 1889 roku i w tym samym roku podjął studia na Wydziale Elektrotechnicznym Politechniki w Zurichu (Szwajcaria), które ukończył w 1894 roku. Jako specjalność zawodową podawał „instalacje elektryczne, nadzór nad motorami i maszynami”. Pracował w krajowych firmach technicznych, następnie w 1904 roku, wspólnie z Józefem Banasikiem, założył Towarzystwo „Union” Biuro Techniczne w Częstochowie, które wykonywało instalacje techniczne i elektrotechniczne. Prowadziło również sprzedaż wyrobów gumowych, azbestowych, skórzanych i elektrycznych. W 1912 roku biuro miało 100 tys. rubli obrotu i było największe pod względem obrotu wśród biur urządzeń elektrycznych i oświetleniowych w całej guberni piotrkowskiej. Przed pierwszą wojną światową J. Hertz wykupił „Union” i przekształcił w „Biuro Techniczne Inżynier Jan Hertz”. Biuro prowadziło m.in. sprzedaż hurtową na rachunek własny i komisową sprzedaż artykułów elektrotechnicznych i technicznych, wykonywało instalacje elektryczne. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku działał społecznie. Był wśród elektryków chcących założyć w Częstochowie związek elektryków i elektromonterów. Brał udział w 1919 roku w zjeździe elektryków w Warszawie na którym powołano Stowarzyszenie Elektrotechników Polskich. 1 września 1931 roku Jan Hertz zawiązał notarialnie trzyosobową spółkę pod nazwą: Przedsiębiorstwo Elektrotechniczne „Radjolux” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Częstochowie, al. NMP 10. Zmarł 6 maja 1934 roku, został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Włodzimierz Piekałkiewicz urodził się 30 października 1885 roku w Kursku (Rosja). Po ukończeniu miejscowego gimnazjum podjął studia w Instytucie Elektrotechnicznym w Petersburgu, w którym w 1913 roku uzyskał dyplom inżyniera elektrotechnika. W okresie pierwszej wojny światowej pracował w petersburskich firmach elektrotechnicznych. Na początku 1919 roku przyjechał wraz z rodzicami i rodzeństwem do kraju i podjął pracę w Wojskowych Warsztatach Samochodowych w Częstochowie. Uczestniczył w ogólnopolskim Zjeździe Elektrotechników w Warszawie (7-9 czerwca 1919 roku), będąc członkiem Komisji Przepisowej Koła Elektryków przy Stowarzyszeniu Techników Polskich w Warszawie. Po likwidacji Wojskowych Warsztatów Samochodowych w Częstochowie przeniósł się do Warszawy, gdzie podjął pracę jako prokurent w Biurze Elektrotechnicznym „Gosiewski- Sawicki”, zajmującym się elektryfikacją zakładów przemysłowych. Około 1924 roku wyjechał do Poznania i objął stanowisko kierownika oddziału Polskich Zakładów Elektrycznych „Brown-Boveri” z zarządem w Warszawie. Uznaniem fachowości W. Piekałkiewicza było zaangażowanie go w 1933 roku w Dyrekcji Naczelnej Państwowych Zakładów Inżynierii w Warszawie na stanowisku kierownika Wydziału Elektrotechnicznego. W. Piekałkiewicz działał w SEP w oddziale poznańskim, a następnie warszawskim, w Komisji Przepisów Budowy i Ruchu SEP. Był autorem przygotowywanego w 1938 roku projektu nowelizacji państwowych przepisów technicznych przyłączania urządzeń do sieci rozdzielczych zakładów elektrotechnicznych użyteczności publicznej. W latach 1929-1930 należał do zarządu Stowarzyszenia Inżynierów i Architektów. Zmarł 8 sierpnia 1939 roku, został pochowany w majątku rodzinnym żony.
Ludwik Trochimowski urodził się 1 sierpnia 1867 roku w Szaniawach. W 1887 roku ukończył gimnazjum w Warszawie, następnie podjął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki w Pradze. Studia ukończył w 1891 roku, uzyskując tytuł inżyniera mechanika o specjalności maszyny i urządzenia elektryczne. W latach 1891-1896 pracował w Fabryce Maszyn Elektrycznych F. Krizika w Pradze, a następnie w jej oddziale w Brnie. W latach 1896-1899 pracował w firmach moskiewskich jako kierownik montażu elektrowni, a następnie w fabryce Braci Korting. W 1899 roku został zaangażowany przez B. Hantkego do budującej się huty na Rakowie (koło Częstochowy). Był zawiadowcą (kierownikiem) Oddziału Elektrycznego huty oraz pomysłodawcą elektryfikacji robotniczego osiedla przy hucie. Funkcję tę sprawował nieprzerwanie do 1948 roku i jest uważany za prekursora elektryfikacji huty. Prowadził również działalność polityczną i społeczną. W latach 1904-1908 był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1905 roku został wybrany do zarządu Stowarzyszenia Spółdzielczego na Rakowie, działającego przy hucie. W 1906 roku współtworzył Związek Zawodowy Przemysłu Żelaznego. W listopadzie 1918 roku został wybrany jako bezpartyjny do Rady Robotniczej w Rakowie. Uczestniczył w obradach Ogólnopolskiego Zjazdu Elektrotechników w Warszawie (1919 rok), na którym powołano Stowarzyszenie Elektrotechników Polskich. Podczas okupacji hitlerowskiej, w 1940 roku, został na krótko aresztowany przez Niemców. Również po przejęciu miasta przez struktury ludowej władzy, w 1947 roku, przed wyborami do sejmu ustawodawczego został zatrzymany i na okres głosowania osadzony w tymczasowym areszcie. Zmarł 12 lipca 1953 roku w Częstochowie, został pochowany na cmentarzu w częstochowskiej dzielnicy Raków.
Roman Łada-Tyszecki urodził się 9 sierpnia 1874 roku w Sokółce. Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie studiował na Wydziale Elektrycznym Szkoły Inżynierskiej w Mittreidzie, uzyskując 16 maja 1903 roku tytuł inżyniera. W latach 1903-1910 pracował w warszawskich firmach elektrotechnicznych. W 1910 roku przeniósł się na stałe do Częstochowy i został zatrudniony w Towarzystwie (Kantorze) „Siła i Światło” jako kierownik stacji elektrycznej w Częstochowie. W 1911 roku został kierownikiem firmy, której właścicielami byli mieszkańcy Częstochowy. Po sprzedaży firmy kapitalistom belgijskim R. Tyszecki pozostał kierownikiem Kantoru „Siła i Światło”. W okresie pierwszej wojny światowej pracował na stanowisku kierownika elektrowni, zarówno w czasie niemieckiego Zarządu Przymusowego nad Kantorem „Siła i Światło”, jak i w czasie dzierżawy kantoru przez miasto. Podjął trud założenia w Częstochowie związku elektryków i elektromonterów. Został wytypowany przez częstochowskich elektryków do ich reprezentowania na Ogólnopolskim Zjeździe Elektrotechników w Warszawie w 1919 roku, na którym powołano Stowarzyszenie Elektrotechników Polskich. Po pierwszej wojnie światowej, ze względu na wysokie kwalifikacje zawodowe oraz wieloletnie doświadczenie, został inżynierem ruchu i dyrektorem wszystkich publicznych elektrowni funkcjonujących w Częstochowie. Był przedstawicielem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Elektrownia w Częstochowie w Związku Elektrowni Polskich. Przez kilka lat, wspólnie z prezesem spółki inż. Cyprianem Marianem Apanowiczem, zasiadał w Komisji Rewizyjnej związku. Czynnie uczestniczył w budowie elektrowni użyteczności publicznej w Piotrkowie i Częstochowie. Zmarł 11 czerwca 1929 roku, został pochowany na częstochowskim cmentarzu „Kule”.
